رژیم غذایی کم فیبر چیست؟
فیبر رژیمی بخش غیرقابل هضم غذاهای گیاهی است. رژیم غذایی کم فیبر که به عنوان رژیم کم باقیمانده هم شناخته می شود با محدود کردن غذاهای سرشار از فیبر میزان فیبر مصرفی شما را محدود می کند. فیبر برای سلامتی شما مفید است اما ممکن است گاهی اوقات برای دستگاه گوارش مشکل ساز باشد. به همین دلیل پزشک ممکن است رژیم غذایی کم فیبر را برای درمان مشکلات دستگاه گوارش توصیه کند که از جمله آن ها می توان به مواد زیر اشاره کرد :
- سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
- دیورتیکولیت
- بیماری کرون
- کولیت زخمی
پزشکان همچنین ممکن است رژیم غذایی کم فیبر را برای درمان اسهال و گرفتگی روده توصیه کنند. ممکن است لازم باشد این رژیم را قبل از انجام کولونوسکوپی، بعد از جراحی یا در طول درمان های خاص سرطان رعایت کنید.
هدف این است که به سیستم گوارشی خود استراحت دهید. رژیم غذایی کم فیبر باید :
- میزان غذای هضم نشده از طریق روده را کاهش دهد
- کار دستگاه گوارش را آسان کند
- میزان تولید مدفوع را کاهش دهد
- باعث تسکین درد شکم، اسهال و سایر علائم شود
رژیم غذایی کم فیبر میزان دریافت مواد مغذی را محدود می کند و برای کاهش وزن در نظر گرفته نشده است. بدون راهنمایی مناسب این رژیم غذایی می تواند عوارض جانبی ناخواسته ایجاد کند و علائم را در دراز مدت بدتر کند.
افراد باید فقط از رژیم غذایی کم فیبر تحت نظر یک متخصص پیروی کنند.
در ادامه این مقاله با اصول اولیه و فواید رژیم غذایی کم فیبر برای سلامتی بدن و همچنین نمونه رژیم غذایی کم فیبر آشنا خواهید شد. با سومیتا همراه باشید؛
غذاهایی که باید بخورید
به طور معمول رژیم غذایی کم فیبر مصرف فیبر را به حدود 10 گرم در روز محدود می کند. همچنین سایر غذاهایی را که ممکن است فعالیت روده را تحریک کنند کاهش می دهد. غذاهایی که رژیم غذایی کم فیبر را تشکیل می دهند بهترین گزینه برای سلامتی طولانی مدت نیستند. به عنوان مثال نان سبوس دار بیشتر از نان سفید دارای مواد مغذی و مزایای سلامتی است اما غلات کامل فیبر بالایی دارند بنابراین افرادی که از این رژیم استفاده می کنند باید به جای آن نان سفید را انتخاب کنند. پزشک توصیه می کند که رژیم غذایی کم فیبر را فقط برای مدت کوتاهی دنبال کنید – تا زمانی که روده شما بهبود یابد، اسهال برطرف شود یا بدن شما از جراحی بهبود یابد.
غذاهای کم فیبر
- نان سفید، ماکارونی سفید و برنج سفید
- غذاهایی که با آرد سفید تصفیه شده تهیه می شوند مانند پنکیک و شیرینی
- غلات کم فیبر
- سبزیجات کنسرو شده
- سبزیجات تازه در مقادیر کم اگر خوب پخته شوند
- سیب زمینی بدون پوست
- تخم مرغ
- محصولات لبنی اگر بدن شما می تواند آن ها را به خوبی پردازش کند
- منابع پروتئینی نرم مانند تخم مرغ، توفو، مرغ و ماهی
- کره بادام زمینی خامه ای
- چربی ها از جمله روغن زیتون، سس مایونز، سس گریوی و کره
میوه های کم فیبر
- آب میوه بدون تفاله
- میوه کنسرو شده
- طالبی
- گرمک
- هندوانه
- شلیل
- پاپایا
- هلو
- آلو
سبزیجات کم فیبر
- سبزیجات خوب پخته یا کنسرو شده بدون دانه یا پوست
- هویج
- چغندر
- مارچوبه
- سیب زمینی سفید بدون پوست
- لوبیا سبز
- کاهو اگر بدن شما می تواند آن را تحمل کند
- سس گوجه فرنگی
- کدوی تخمه کاغذی بدون تخمه ها
- پوره اسفناج
- آب سبزیجات صاف شده
- خیار بدون دانه یا پوست
- کدو سبز و کاهو خرد شده
از هرگونه غذایی که می دانید هضم آن برای بدن شما دشوار است خودداری کنید. هنگامی که از رژیم غذایی کم فیبر استفاده می کنید برخی غذاها – مانند غذاهای تند – ممکن است سیستم گوارش شما را بیشتر تحت تاثیر قرار دهند. همچنین ممکن است بخواهید از مصرف چای، قهوه و الکل در این مدت اجتناب کنید.
غذاهایی که باید از مصرف آن ها اجتناب کرد
- بیشتر سبزیجات خام به جز کاهو و خیار
- برخی از سبزیجات حتی هنگام پخت : کلم بروکلی، گل کلم، کلم پیچ، سوئیس چارد، کلم کیل و کلم بروکسل
- پیاز و سیر
- پوست سیب زمینی
- لوبیا، نخود و عدس
- آجیل و دانه ها
- میوه خام و خشک
- نان، پاستا یا غلات سبوس دار از جمله بلغور جو دوسر، دانه کتان و ذرت بوداده
- برنج وحشی یا قهوه ای
- هر چیز تند، سرخ شده یا سفت
- گوشت فرآوری شده یا سفت
اصول اولیه رژیم غذایی کم فیبر
قبل و در طول رژیم کم فیبر از پزشک خود در مورد غذاهایی که در مورد آن ها سردرگم هستید سوال کنید. آن ها می توانند در مورد نوع برنامه ای که برای سلامت کلی شما مفید است و نیازهای خاص شما را برآورده می کند، توصیه هایی داشته باشند. همچنین ممکن است ملاقات با متخصص تغذیه برای دریافت برنامه های غذایی خاص و راهنمایی در مورد رژیم کم فیبر مفید باشد. تغییر نوع غلاتی که می خورید نقطه شروع خوبی برای حذف فیبر است. سعی کنید غذاهای غلات کامل را با محصولاتی که با آرد سفید یا تصفیه شده تهیه شده اند جایگزین کنید. وقتی وارد مغازه خواربارفروشی می شوید برچسب ها را بخوانید و سعی کنید از غذاهایی که بیش از 2 گرم فیبر در هر وعده دارند، اجتناب کنید. مصرف مایعات خود را بالا نگه دارید این به شما در جلوگیری از یبوست در حین این برنامه غذایی کمک می کند.
فواید و مزایای رژیم غذایی کم فیبر برای سلامتی بدن
رژیم غذایی کم فیبر می تواند به سیستم گوارش شما استراحت دهد. فیبر در حالی که معمولا دارای مزایای سلامتی است اما برای هضم آن بدن به تلاش بیشتری نیاز دارد. اگر یکی از موارد زیر را دارید پزشک شما ممکن است این رژیم را برای مدت کوتاهی امتحان کند :
- سندرم روده تحریکپذیر
- بیماری کرون
- کولیت زخمی
- دیورتیکولیت
- اسهال
- گرفتگی شکم
- یبوست
- تحریک یا آسیب در دستگاه گوارش
- تنگی روده ناشی از تومور
- بهبودی از جراحی دستگاه گوارش از جمله کلوستومی و ایلئوستومی
- پرتودرمانی فعلی یا سایر درمانهایی که ممکن است بر دستگاه گوارش تاثیر بگذارد.
چگونه دوباره خوردن فیبر را شروع کنیم؟
هنگامی که دوباره می خواهید فیبر مصرف کنید، بهتر است این کار را به آرامی انجام دهید. این کار به جلوگیری از عوارض جانبی ناخوشایند کمک می کند.
به تدریج 5 گرم فیبر را در هفته افزایش دهید. برای انجام این کار سعی کنید مقدار کمی از یک غذای پر فیبر در روز مصرف کنید.
اگر غذا عوارضی به همراه ندارد می توانید آن را دوباره به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
میزان فیبر مورد نیاز شما بر اساس سن و جنس شما متغیر است. طبق نظر آکادمی تغذیه و رژیم درمانی افرادی که از رژیم 2000 کالری استفاده می کنند باید فیبر را در مقادیر زیر دریافت کنند :
- 38 گرم در روز برای مردان بالغ و 30 گرم پس از 50 سالگی
- 25 گرم در روز برای زنان بالغ و 21 گرم پس از 50 سالگی
سالم ترین راه برای به دست آوردن فیبر خوردن میوه ها با پوست، سبزیجات، غلات کامل، لوبیا، آجیل و دانه هاست.
نوع فیبر مصرفی خود را بشناسید
دو نوع فیبر وجود دارد :
فیبر محلول : این نوع فیبر هنگام هضم آب را جذب می کند و به ماده ای نرم و ژل مانند تبدیل می شود. برای برخی فیبر محلول کمتر احتمال دارد دستگاه گوارش را تحریک کند.
برخی دیگر ممکن است متوجه افزایش گاز، نفخ یا ناراحتی شوند زیرا بسیاری از غذاهای محلول غنی از فیبر حاوی فیبرهای تخمیر پذیر یا پری بیوتیک هایی هستند که باکتری های روده را تغذیه می کنند.
با این حال در رژیم کم فیبر مقادیر کمی فیبر محلول ممکن است خوب باشد. لوبیا، جو دوسر، نخود و مرکبات سرشار از فیبر محلول هستند.
فیبر نامحلول : این نوع فیبر در معده حل نمی شود و قطعات هضم نشده ممکن است روده را تحریک کنند. در رژیم غذایی کم فیبر به ویژه مراقب باشید از غذاهایی مانند گندم کامل، غلات و پوست میوه و سبزیجات اجتناب کنید.
نتیجه نهایی
افراد باید از رژیم غذایی کم فیبر تحت نظر یک متخصص پیروی کنند. پزشک می تواند به شما بگوید که چه مدت باید در رژیم باشید، این بستگی به وضعیت یا شرایط بیماری شما دارد. در طول رژیم کم فیبر از غذاهایی که فیبر نامحلول دارند اجتناب کنید و حتما به فیبر موجود در غذاهای بسته بندی شده توجه کنید. بسیاری از غذاهایی که در رژیم غذایی کم فیبر مجاز هستند نسبت به غذاهای غنی از فیبر بی ارزش هستند. وقتی دوباره شروع به خوردن غذاهای حاوی فیبر بالا کردید این کار را به آرامی انجام دهید و در صورت امکان بیشتر غذاهای سالم مانند غلات کامل، حبوبات و سبزیجات مصرف کنید.